Opracowania / Projekty \ Wołyń - Świadkowie \ Franciszka Orłowska
Urodziła się w 1926 roku w miejscowości Drańcza Polska (pow. dubieński, woj. wołyńskie). Jej ojciec był średniozamożnym gospodarzem, osadnikiem polskim.
Franciszka Orłowska uczyła się w szkole powszechnej w Drańczy Polskiej, po lekcjach spędzała wiele czasu z dziećmi miejscowego nauczyciela, aby bawić się w polskim towarzystwie.
Po wybuchu wojny w 1939 roku, aż do połowy 1943 roku była w domu, pomagała rodzicom w pracy na gospodarstwie. W wyniku zagrożenia ze strony ukraińskich nacjonalistów rodzina Franciszki Orłowskiej uciekła najpierw do Buczyny (pierwsza wieś za niemiecką granicą), a następnie schroniła się w nieodległych Palikrowach. Tam Franciszka Orłowska zaangażowała się w działalność miejscowej partyzantki, biorąc udział w kilku akcjach zwiadowczych (jeździła m.in. do Huty Pieniackiej). W Palikrowach przebywała do marca 1944 roku, kiedy wieś została spacyfikowana przez bojówki UPA przy pomocy ukraińskiej policji. Franciszka Orłowska, unikając śmierci, uciekła do Radziwiłłowa wraz z ludźmi ocalałymi z Palikrów. Stamtąd rodzina Franciszki Orłowskiej jednym z pierwszych transportów wyjechała na tzw. Ziemie Odzyskane, gdzie udało im się zająć poniemieckie gospodarstwo we wsi Stare Strącze.
W 1947 roku Franciszka Orłowska wyszła za mąż za swojego szwagra (jej siostra została zamordowana w Palikrowach). Po śmierci męża przeniosła się do Wschowy, gdzie obecnie mieszka.
Wybrane fragmenty relacji:
1. Przyjście Sowietów do Drańczy Polskiej. Drańcza Polska, wrzesień 1939.
2. Ukrywanie polskiego żołnierza. Drańcza Polska, 1940.
3. Wkroczenie Niemców do Drańczy Polskiej. Drańcza Polska, 1941.
4. Stosunki polsko-żydowskie, Zagłada Żydów. Radziwiłłów.
