|
Opracowania / Projekty \ Pomniki i tablice w Krakowie \ Martyrologia duchowieństwa
|
|
1.
Pomnik ks. kard. Adama Stefana Sapiehy
ul. Franciszkańska 2, przed fasadą Kaplicy Męki Pańskiej kościoła OO. Franciszkanów
Autor: August Zamoyski
Inicjator:
Fundator: pomnik wzniesiony staraniem wiernych i Kurii Archidiecezjalnej w Krakowie
Wymiary:
Materiał: rzeźba: brąz, postument: granit
Data odsłonięcia: powst. 1968-1970; od 1976 w Krakowie, na obecnym miejscu od 1984
Inskrypcja: modlitwa / w ciemną noc okupacji / kardynał / Adam Stefan Sapieha / 1876–1951
Uwagi: Adam Stefan kardynał Sapieha (1867 Krasiczyn —1951 Kraków), doktor praw i teologii; jako zwierzchnik Kościoła w okupowanej Polsce przeciwstawiał się niemieckiej polityce eksterminacji ludności, współpracował z ruchem oporu, przewodniczył pracom Rady Głównej Opiekuńczej, organizował pomoc m.in. dla krakowskich naukowców.
Bibliografia: Czapczyńska, Dokumentacja, t. II; Gąsiorowski, Kuler, s. 214; B. Kroll, Rada Główna Opiekuńcza; Księga Sapieżyńska, t. I-II, Kraków 1986; L. Kubik, Kardynał Sapieha w okresie okupacji, „Tygodnik Powszechny” 1967 nr 25; Rożek, Przewodnik, s. 254.
|
DO GÓRY ID: 12570 A:
|
|
2.
Tablica upamiętniająca kapelanów wojsk Kresów Wschodnich
ul. Władysława Łokietka 60, kościół p.w. św. Jadwigi Królowej, Panteon
Autor tekstu: Jan Sura
Inicjator: Ogólnopolski Okręg Żołnierzy Armii Krajowej Obszaru Lwowskiego im. „Orląt Lwowskich”
Fundator: Ogólnopolski Okręg Żołnierzy Armii Krajowej Obszaru Lwowskiego im. „Orląt Lwowskich”
Wymiary:
Materiał: marmur
Data odsłonięcia: 7 września 1997 (wmurowana w czerwcu)
Inskrypcja: [w rogach znak Polski Walczącej, z prawej strony krzyż z orłem, na dole znak Polski Walczącej z biało-czerwoną szarfą]: W hołdzie i dla pamięci / bohaterskiej, ofiarnej służby kapelańskiej / w głoszeniu żołnierzom Armii Krajowej polskich Kresów Wschodnich / słowa Bożego, umacniania wiary i polskości / zgodnie z dewizą: / Bóg – Honor – Ojczyzna // ks. Prałatowi Ppłk AK dr Romanowi Janowi Dacy ps. „Longin” / Kapelanowi żołnierzy AK Obszaru Lwowskiego / Kawalerowi Krzyża VM, Krzyża II Obrony Lwowa 1939-1945 / i wielu innych odznaczeń wojskowych // oraz // wszystkim Kapelanom jednostek wojskowych Armii Krajowej / POLSKICH KRESÓW WSCHODNICH – Okręgów AK: LWÓW, STANISŁAWÓW, TARNOPOL, WOŁYŃ, POLESIE, WILNO, NOWOGRÓDEK, / którzy poświęcili swe życie żołnierskiej służbie kapelańskiej. // [w lewym dolnym rogu:] A.D. 1997 / w okresie kapelaństwa / Ks. Prałata Jana Dziaska [w prawym dolnym rogu]: Żołnierze Armii Krajowej / i dowództwa Okręgów AK / Polskich Kresów Wschodnich [w rogach metalowe z symbolem Polski Walczącej na tarczy]
Uwagi: tablicę odsłonił gen. bryg. Bohdan Zieliński, poświęcił ks. prałat Jan Dziasek.
Bibliografia:„Biuletyn Informacyjny ” ŚZŻAK 1997, nr 6/79, s. 20; Sura, s. 80.
|
DO GÓRY ID: 12580 A:
|
|
3.
Tablica upamiętniająca Karola Wojtyłę — robotnika przymusowego
ul. Zakopiańska 62, budynek niegdyś zakładów Sodowych „Solvay”, obecnie Centrum Sztuki Współczesnej Solvay
Autor:
Inicjator: członkowie Komitetu Zakładowego „Solidarność” Zakładów Solvay
Fundator: członkowie Komitetu Zakładowego „Solidarność” Zakładów Solvay
Wymiary:
Materiał: brąz
Data odsłonięcia: 16 października 1982
Inskrypcja: [płaskorzeźbiony portret Jana Pawła II] dla upamiętnienia robotniczej pracy / Karola Wojtyły — papieża Jana Pawła II / w tym zakładzie w latach okupacji / 1940 — 1944 / tablicę tę ufundowali pracownicy / K.Z.S. „Solvay” / 16 października 1982 [po lewej stronie tablicy emblemat ZS Solvay, pod nim daty 1940–1944; po prawej stronie tablicy herb papieski]
Uwagi: tablica upamiętnia najsłynniejszego robotnika przymusowego, Karola Wojtyłę — papieża Jana Pawła II, który pracował w Zakładach Sodowych Solvay w latach 1940-1944.
Na lewym polu tablicy, pod przdstawieniem budynków fabryki Solvay, daty 1940-1944 — lata pracy Jana Pawła II w Solvayu: Karol Wojtyła został zatrudniony 11 października 1940 jako robotnik w kamieniołomach na Zakrzówku, a od lata 1941 do sierpnia 1944 pracował w oczyszczalni wody przy kotłowni. Na centralnym polu płaskorzeźbiony portret Jana Pawła II. Po prawej herb papieski, pod nim data wyboru ks. kard. Karola Wojtyły na papieża: 16.X.1978.
Bibliografia: J. Adamczewski, Jan Paweł II, [w:] Mała encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Wanda, Kraków 1997, s. 373-374; Banaś, Fijałkowska, Miejsca Pamięci, s. 35; W. Bieńkowski, Życie kulturalne Krakowa w latach 1978-1998, [w:] Biblioteka i informacja naukowa w komunikowaniu, Wydawnictwo UJ, Kraków 2000, s. 179-189; M. Cholewka, Przez Podgórze na Watykan, Kraków 1998, s. 271; Gąsiorowski, Kuler, s. 313; K. Kisiel, Tablice pamiątkowe o sławnych ludziach, Kraków 1984, s. 28; Materiały Komisji Historycznej ZIW Kraków-Śródmieście; M. Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, s. 573; R. Tekieli, Śladami Karola Wojtyły papieża Jana Pawła II po Krakowie, Kraków.
|
DO GÓRY ID: 12571 A:
4.
Tablica upamiętniająca ks. Franciszka Blachnickiego
ul. Ks. Franciszka Blachnickiego
Autor:
Inicjator: Albin Ksieniewicz, b. radny dzielnicy II
Fundator: Danuta Imielska, właścicielka zakładu kamieniarskiego przy ul. Racławickiej w Krakowie
Wymiary:
Materiał: kamień
Inskrypcja: Ks./ Franciszek / Blachnicki / 1921 – 1987 / Działacz konspiracyjny / Twórca Ruchu / Światło i życie
Uwaga: Tablica została zamontowana na budynku przy ul. ks. Franciszka Blachnickiego, aby przybliżyć mieszkańcom postać księdza — działacza niepodległościowego.
Bibliografia: „Dziennik Polski”
|
DO GÓRY ID: 12584 A:
5.
Tablica upamiętniająca ks. Stanisława Gurgacza
ul. Ks. Stanisława Gurgacza 21, róg ul. Daszyńskiego
Autor:
Inicjator: Albin Ksieniewicz, b. radny dzielnicy II
Fundator: Danuta Imielska, właścicielka zakładu kamieniarskiego przy ul. Racławickiej w Krakowie
Wymiary:
Materiał: kamień
Inskrypcja: Ks. Władysław / Gurgacz / 1914-1949 / Kapelan / Polskiej Podziemnej / Armii Niepodległościowej /
Uwagi:
Bibliografia: „Dziennik Polski”
|
DO GÓRY ID: 12583 A:
6.
Tablica upamiętniająca ks. Wilhelma Gaczka
ul. Prosta, kościół p.w. Matki Bożej Dobrej Rady
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Materiał: czarny marmur
Wymiary:
Inskrypcja: [płaskorzeźbione popiersie] ks. Wilhelm Gaczek / organizator i pierwszy proboszcz / parafii M.B. Dobrej Rady w Prokocimiu / od roku 1911 do 1937 / prowincjał oo. Augustianów / * 23 XI 1881 r. w Suchej / aresztowany przez gestapo we wrześniu 1941 r. / zginął śmiercią męczeńską / w Oświęcimiu / †17 XI 1941 r. / cześć jego pamięci
Uwagi: →patrz tablica OO. Augustianów.
Bibliografia: Banaś, Fijałkowska, Miejsca Pamięci, s. 109-110.
|
DO GÓRY ID: 12582 A:
|
|
7.
Tablica upamiętniająca księży archidiecezji krakowskiej
Bazylika Mariacka, ściana kruchty
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: 140 cm x 60 cm
Materiał: marmur
Inskrypcja: za sprawiedliwość walcz dla duszy / swojej i bij się za prawdę aż do śmierci, a Bóg za ciebie zwalczy / nieprzyjaciół twoich // [centralnie krzyż równoramienny] // Za wiarę i Ojczyznę ofiarę z życia złożyli kapelani archidiecezji krakowskiej / w latach 1939-1945 // Ks. Archutowski Józef prof. U.J. 31.8.44 w Powstaniu Warszawskim / Ks. Bukowski Leopold prob. w Krzeczowie ok. 15.4.45 w Mittelbau / Ks. Czubin Franciszek 23.6.43 w Krzeczowie / Ks. Dańkowski Piotr wik. w Zakopanem 3.4.42 w Oświęcimiu Ks. Dercz Władysław katech. w Borku Fałęckim 18.2.42 w Oświęcimiu Ks. Dobiasz Ignacy S.D.B. wik. w Krakowie-Dębnikach 27.6.41 w Oświęcimiu Ks. Droździk Piotr prób. w Kościelisku 23.8.42 w Dachau Ks. Fedko Kazimierz wik. w Mszanie Dolnej w lutym 44 w Krakowie Ks. Góralik Jan dziekan i prób. w Podwilku 26.10.42 w Dachau Ks. Grabski Leon wik. w Gdowie 9.3.42 w Oświęcimiu Ks. Kopijasz Józef prob. w Straconce 30.8.42 w Oświęcimiu Ks. Korczak Adam prób. w Klikuszowej 4.9.39 w Staromieściu koło Rzeszowa / Ks. Kotulecki Franciszek prób. w Starej Wsi 21.1.41 w Dachau Ks. Krywult Zygmunt prob. w Drogini 9.10.45 w Gehrden Ks. Krzak Wilhelm wik. w Wróblowicach 10.8.42 w Dachau. Ks. Kszewski Franciszek prob. w Wróblowicach 11.2.42 w Dachau Ks. Kysela Jan notariusz Kurii Metropolitalnej 2.3.42 w Oświęc. Ks. Lenart Andrzej emeryt 16.5.43 w Mauthausen-Gusen Ks. Leśniak Andrzej wik. w Wróblowicach 19.12.41 w Dachau Ks. Luzar Marian katech. w Trzebini, Naczelny Kapelan Z.H.P. 15.9.39 w Równem Ks. Mazerski Jan S.D.B. prof. Wydz. Teol. 31.8.44 w Powstaniu Warszawskim Ks. Mączyński Władysław katech. w Białej, adm. w Borku Fałęckim 30.1.42 w Oświęcimiu Ks. Morawski Marian T.J. prof. U.J. 8.9.40 w Oświęcimiu Ks. Mol Władysław prob. w Krakowie Prądniku Czerwonym 28.10.42 w Oświęcimiu / Ks. Mrajca Stefan prob. w Ryczowie 2.9.42 w Dachau / Ks. Mroczek Ludwik S.D.C. katech. w Krakowie Dębnikach 5.7.42 w Oświęcimiu / Ks. Paciorek Franciszek adm. w Spytkowicach 5.3.43 w Oświęcimiu ks. Przywara Piotr wik. w Olszówce 20.3.45 w Dachau Ks. Rosenblatt Stanisław wik. w Krakowie 4.5.42 w Oświęcimiu Ks. Rosner Rudolf wik. w Krakowie 15.3.42 w Oświęcimiu Ks. Salamucha Jan doc. U.J. w sierpniu 44 w Powstaniu Warszawskim Ks. Selwa Marian katech. w Sułkowicach 21.8.44 w Sulzhaim Ks. Sosin Józef prób. w Chochołowie 17.2.41 w Dachau Ks. Stabrawa Józef dziekan i prob. w Mszanie Dln 17.8.42 Dachau Ks. Stopczak Marian kapelan W.P. 19.11.42 w Dachau Ks. Stuglik Stefan rez. w Bobrku 17.12.43 w Dachau Ks. Suchoń Władysław prob. w Kozach 28.3.42 w Dachau Ks. Sznajdrowicz Ferdynand prob. w Lipowej 18.1.40 w Katowicach Ks. Swierć Jan S.D.B. prob. w Krakowie Dębnikach 27.6.41 w Oświęcimiu / Ks. Szott Franciszek wik. w Białym Dunajcu 24.9.41 Oświęcim / Ks. Targosz Stanisław kapelan W.P. 30.6.44 w Monte San Giusto Italia / Ks. Tokarz Stanisław O.R. prob. w Kamieniu 17.1.45 w Borku Fałęc. Ks. Wądrzyk Antoni prob. w Lubniu w grudniu 44 w Gross-Rosen Ks. Wojciechowski Kazimierz S.D.B. wik. w Krakowie Dębnikach 27.6.41 w Oświęcimiu Ks. Wybraniec Józef S.D.B. katech. w Krakowie Dębnikach 23.7.41 w Oświęcimiu / Ks. Ziemiański Michał kapelan W.P. 13.11.42 w Dachau Ks. Ziółkowski Michał kapelan W.P. w marcu 40 w obozie Ks. Żeliwski Stanisław prob. w Stryszowie 3.2.43 w Oświęcimiu / Klerycy: Dębicki Eugeniusz 2.7.42 w Oświęcimiu Filipek Jan 6.2.42 w Oświęcimiu / Kozicki Stanisław 8.4.45 w Kasince Małej / Kufel Wojciech 23.3.42 w Oświęcimiu / Zachuta Szczęsny w maju 44 w Krakowie // Przez Matkę Twoją Chryste / daj im dojść do palmy zwycięstwa
Bibliografia: Gąsiorowski, Kuler, s. 182 i n.
|
DO GÓRY ID: 12572 A:
|
|
8.
Tablica upamiętniająca księży Jezuitów
ul. Kopernika, kościół XX Jezuitów
Projekt: ks. Edward Stoch SJ
Wykonawca: Henryk Bąk, pozłocenie liter: Michał Kwiatkowski
Inicjator: XX Jezuici
Fundator: XX Jezuici, wierni
Wymiary:
Materiał: marmur
Data odsłonięcia: 26 maja 1969
Inskrypcja: Jezuici polscy / ofiary terroru hitlerowskiego / 1939-1945 // [W dwóch kolumnach, alfabetycznie; kolumna lewa:] ks. Bajak Feliks Warszawa l. 60 / ks. Bednarski Stanisław Dachau l. 46 / br. Biegański Antoni Warszawa l. 44 / ks. Bieleń Antoni Grudziądz l. 59 / Bińkowski Jan Dachau l. 50 / ks. Blajer Błażej Piaśnica W. L. 54 / br. Bobritzki Klemens Warszawa l. 33 / ks. Bojułka Bronisław Grudziądz l. 44 / kl. Bok Franciszek Świecie l. 57 / ks. Borysiak Jan Piaśnica W. L. 25 / ks. Brodowski Jan Piaśnica W. L. 29 / kl. Bukowski Stanisław Dachau l/ 32 / Br. Cag Józef GrossRosen [sic] l. 33 / ks. Cyrek Józef Oświęcim l. 36 / ks. Czudek Józef Dachau l. 58 / kl. Czyżycki Julian Dachau l. 31 / ks. Dębowski Kazimierz Dachau l. 30 / ks. Felczak Stanisław Dachau l. 36 / br. Fus Józef Warszawa l. 38 / Kl. Gładysz Bronisław Dachau l. 39 / br. Głaudan Adam Warszawa l. 81 / ks. Głowa Czesław Piaśnica W. l. 30 / ks. Gołębiowski Józef Grudziądz l. 56 / ks. Grabowski Zbigniew Warszawa l. 28 / ks. Hrynaszkiewicz Leonard Warszawa l. 31 / ks. Jabłoński Błażej Pagryzuwis l. 71 / ks. Kałuża Franciszek Dachau l. 64 / br. Klimkiewicz Feliks Walendów l. 51 / br. Komar Stanisław Dachau l. 60 / ks. Konewecki Józef / Piaśnica W. L. 46 / ks. Kosibowicz Edward Warszawa l. 49 / ks. Libiński Herman Warszawa l. 82 / br. Ludwikowski Piotr Ogińsk l. 34 / ks. Łętkowski Julian Oświęcim l. 34 / ks. Madaliński Jan Warszawa l. 33 / ks. Malinowski Michał Dachau l. 55 / br. Mojkowski Julian Piaśnica W. L. 76 // [kolumna prawa:] ks. Morawski Marian Oświęcim l. 59 / ks. Mroczka Henryk Warszawa l. 44 / ks. Musiał Jerzy Dachau lat 26 / ks. Niemancewicz Antoni Berlin l. 49 / br Nierowisz Bernard Oświęcim l. 54 / br. Orzechowski Stanisław Warszawa l. 40 / ks. Pawelski Jan Warszawa l. 76 / ks. Piechucki Władysław Bitigheim l. 53 / ks. Pieńkosz Aleksander Warszawa l. 29 / ks. Podoleński Stanisław Dachau l. 58 / ks. Przystaś Roman Dachau l. 34 / br. Raciński Władysław Mauthausen l. 27 / ks. Roszak Edmund Wileńszczyzna l. 43 / ks. Sejbuk Czesław Dachau l. 37 / ks. Sewiłło Stanisław Dachau l. 26 / ks. Sowa Stanisław Szałtupia l. 58 / ks. Sudy Karol Piaśnica W. L. 31 / ks. Światopełk-Mirski Antoni Mińsk l. 35 / br. Święcicki Czesław Warszawa l. 32 / kl. Szakoła Stefan Dachau l. 30 / ks. Szopiński Bolesław Dachau l. 61 / ks. Sztark Adam Słonim l. 35 / kl. Szulc Władysław Dachau l. 31 / ks. Szymaniak Franciszek Warszawa l. 28 / br. Tomaszewski Stanisław Warszawa l. 25 / br. Trela Henryk Mauthausen l. 54 / kl. Waszkielis Leon Dachau l. 33 / br. Waśko Ignacy Dachau l. 22 / br. Wątróbski Wojciech Piaśnica W. L. 22 / ks. Węgliński Gabriel Gusen l. 34 / ks. Wiącek Władysław Warszawa l. 34 / kl. Wielgosz Bronisław Dachau l. 26 / ks. Wilczyński Henryk Warszawa l. 29 / ks. Wróblewski Mieczysław Warszawa l. 32 / br. Zając Jan Dachau l. 34 / ks. Ząbek Edmund Piaśnica W. L. 37 / br. Żeleźniak Eugeniusz Dachau l. 42 // kto wierzy we mnie choćby i umarł żyć będzie
Uwagi: przed 11 listopada 1939 przyszło do furty kilku nieznajomych ludzi, którzy poprosili o Mszę św. w intencji Ojczyzny. Intencja została przyjęta. Następnego dnia obcy wrócili, już w hitlerowskich mundurach, w asyście żołnierzy. Aresztowali wszystkich obecnych w domu XX Jezuitów. Kościół został zamknięty, klucze zabrało Gestapo. W czasie rewizji, która trwała dwa dni, zabrano cały dobytek: paramenty i szaty liturgiczne, srebra, sprzęty itd. Następnie w klasztorze został założony niemiecki szpital, który działał do końca wojny. Księża, którzy uniknęli aresztowania, zamieszkali na mieście.
Tablicę poświęcił podczas wizytacji klasztoru Najp. O. Generał Piotr Arrupe.
Tablica składa się z trzech płyt o nieco różnej barwie; także litery na dolnych tablicach mają nieco różną barwę.
Bibliografia: Gąsiorowski, Kuler, s. 50-51; Przewodnik, s. 357; informacja ks. Edward Stoch, 2007.
|
DO GÓRY ID: 12575 A:
|
|
9.
Tablica upamiętniająca OO. Augustianów
ul. Augustiańska 7, kościół św. Katarzyny
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: 85 cm x 65 cm
Materiał: kamień
Inskrypcja [w górze centralnie krzyż z literą P w trójkącie]: Ojcom Augustianom / Ks. Gaczek Wilhelm + 1941 / Ks. Olszewski Krzysztof + 1942 / Ks. Gociek Józef + 1941 / Ks. Wielucki Edmund + 1941 / Brat Lipka Kazimierz + 1942 / Ofiarom terroru hitlerowskiego / którzy zginęli w obozie śmierci / w Oświęcimiu / Tablicę tę poświęcają / współbracia / 1961 r.
|
DO GÓRY ID: 12573 A:
|
|
10.
Tablica upamiętniająca OO. Franciszkanów
ul. Franciszkańska 5, krużganki kościoła OO. Franciszkanów
Autor: OO. Franciszkanie
Inicjator: OO. Franciszkanie
Fundator: wierni
Wymiary:
Materiał: marmur
Inskrypcja: [z prawej strony krzyż] Franciszkanie / umęczeni w czasie wojny / 1939-1945 [drut kolczasty] Zginęli w obozach: Oświęcim – sł. boży O. Maksymilian Kolbe / O. Bonawentura Podhorecki, O. Euzebiusz Pelc / O. Pius Bartosik O. Antoni Bajewski / Br. Rafał Skoczylas Br Bonifacy Żukowski / br. Tymoteusz Trojanowski / Dachau – O. Sylw. Grzelak, br. Cyprian Zbytniewski / Oranienburg – O. Innoncenty Guz / Mauthausen – br. Maciej Gruszka / Zweibrücken – br. Szymon Makowski / Sieradz – br Albert Możejko / Poznań – o. Julian Mirochna / na Pomorzu — O. Wojciech Topoliński / o. Wojciech Jamróg / Rozstrzelani: / O. Teodor Filip o. Anatol Gałucha
Uwagi: tablicę poświęcono następującym braciom: Bajewski Antoni, KL Auschwitz; Bartosik Pius, KL Auschwitz; Błochno Anastazy, w bombardowanej Dzisnej; Chudzik Kasjan, bombardowanym Niepokalanowie; Deperas Wilhelm, rozstrzelany w Rawie Mazowieckiej; Dorniak Teogoniusz, rozstrzelany w Klimonach; Drzewiecki Emilian, rozstrzelany w Łodzi; Filip Teodor, rozstrzelany w Skarżysku; Gałek Kazimierz, rozstrzelany w Skarżysku; Gołucha Anatol, rozstrzelany w Skarżysku; Gordon Luliusz, w bombardowanym Zgierzu; Grodzki Hugolin, rozstrzelany w Skarżysku; Gruszka Maciej, w KL Mauthausen; Grzelak Sylwester, w KL Dachau; Guz Innocenty, w KL Sachsenhausen; Haczela Pelegryn, rozstrzelany w Stanisławowie; Jamróg Henryk; Jaskólski Fryderyk, w bombardowanym Łukowie; Jędrzejewski Pankracy, w bombardowanym Niepokalanowie; Kisluk Izydor, rozstrzelany w Dąbrowie Grodzieńskiej; Klimczak Dionizy, rozstrzelany w Grodnie; Kłoczko Abundancjusz, rozstrzelany w Harasymowiczach; Kolbe Maksymilian, w KL Auschwitz; Konieczny Andrzej, w bombardowanym Niepokalanowie; Kosiorek Szczepan, rozstrzelany w Stanisławowie; Kotynia Józef, w bombardowanej Lubowli; Kowalczyk Serwacy, w bombardowanych Stawcach; Makowski Szymon, w Zweibrücken; Markowski Dariusz, w bombardowanym Niepokalanowie; Mirocha Julian, na Pomorzu; Możejko Albert, w Sieradzu; Neugebauer Łukasz, rozstrzelany w Skarżysku; Onoszko Konstanty, rozstrzelany w Słonimiu Pelc Euzebiusz, w KL Auschwitz Pisarek Marceli, w bombardowanym Niepokalanowie Podhorecki Bonawentura, w KL Auschwitz Prątnicki Mariusz, w bombardowanym Skarżysku Puchała Achilles, rozstrzelany w Rawie Mazowieckiej Robak Amatus, rozstrzelany w Chodakowie; Skoczylas Rafał, KL Auschwitz; Sobolewski Pacyfik, rozstrzelany w Rudzie Jaworowskiej; Sowa Celestyn, w bombardowanych Stawcach; Stawarz Jan, rozstrzelany w Skarżysku; Stępień Herman, rozstrzelany w Borowikowszczyźnie; Szymański Andrzej, w bombardowanym Niepokalanowie; Śmigiel Alojzy, rozstrzelany w Skarżysku; Trojanowski Tymoteusz, KL Auschwitz; Wiśniowski Mirokles, rozstrzelany w Rawie Ruskiej; Wójcik Remigiusz, rozstrzelany w Stanisławowie; Zbytniewski Cyprian, KL Dachau; Żukowski Bonifacy, KL Auschwitz.
Bibliografia: Archiwum klasztorne; Gąsiorowski, Kuler, s. 210 i n.; Przewodnik, s. 360.
|
DO GÓRY ID: 12574 A:
|
|
11.
Tablica upamiętniająca OO. Karmelitów
ul. Karmelicka, krużganki kościoła Karmelitów
Autor: OO. Karmelici
Inicjator: OO. Karmelici
fundator: wierni
Wymiary:
Materiał: marmur
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: Karmelici, / którzy w obronie wiary i Ojczyzny / wraz z innymi synami narodu polskiego / swe życie oddali: / br. Gerard Kowalski 6.VI.1901 - 24XI.1940 w Oświęcimiu / O. Leon Koza 15.VII.1909 - 14.V.1942 w Dachau / O. Zygmunt Buszta 27 XII 1907 - 3.VI.1942 w Dachau / O. Bruno Makowski 24.VI.1890 - 2.VIII.1942 w Dachau / o. Bartłomiej Czosnek 25.XII.1911 - 13.III.1944 w Bołszowicach / O. Bolesław Huczyński 4.XII.1904 - 8.V.1944 pod Monte Cassino / ks. Hilary Januszewski 11.VI.1908 - 26.III.1945 w Dachau // „Dla mnie życiem jest Chrystus a śmierć jest mi zyskiem” Filip I,21. / Udziel Im, Panie, miejsca ochłody, światła i pokoju.
Uwagi: po obu stronach tablicy umieszczone zostały portrety zamordowanych karmelitów, w gablotach poniżej umieszczono pamiątki — korespondencję obozową, oraz wydawnictwa.
Bibliografia: A. Urbański OC, Duchowni w Dachau, Kraków, 1945; Fr. Korszyński bp, Jasne promienie w Dachau, Poznań 1985; V. Redemptus, OC, Falher Hilary Januszewski, w: „Carmel in the World”, 1991, vol. XXX, 3; M. Fernando, OC, Carmelitas en Dachau, w: „Escapulario del Carmen”, t. 90, 1994.
|
DO GÓRY ID: 12576 A:
|
|
12.
Tablica upamiętniająca wychowanków Śląskiego Seminarium Duchownego
al. Mickiewicza 3
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał: marmur
Inskrypcja: [w prawym rogu stylizowany znicz na tle koła] Pamięci wychowanków Śląskiego Seminarium / Duchownego w Krakowie, którzy zginęli / w okresie II wojny światowej 1939-1945 // Rozstrzelani / Ks. Tomasz Mamzer + 4.9.1939 Gostyń / Ks. Franciszek Bojdoł +27.5.1942 Oświęcim / Antoni Kawka st. teol. +12.6.1942 Oświęcim / Ks. Franciszek Czubin +20.6.1943 Krzeczów / Ks. Józef Kania +12.6.1944 Oświęcim // Ścięci w więzieniu / Ks. Jan Macha + 3.12.1942 Katowice / Joachim Gurtler st. teol. + 3.12 1942 Katowice / W obozach koncentracyjnych / Ks. Leon Haroński + 22.2.1940 Buchenwald / Ks. Karol Żmij + 4.10.1940 Gusen / Ks. Feliks Zieliński + 13.12.1940 Dachau / Ks. Erwin Duda + 3.12.1942 Dachau / Ks. Alfons Nowak + 5.1942 Dachau / Ks. Alfons Latocha + 5.6.1942 Dachau / Ks. Zygmunt Krzyżanowski+ 6.1942 Oświęcim / Ks. Stanisław Krzystolik +3.7.1942 Dachau / Ks. Ryszard Malcherek + 30.7.1942 Dachau / Ks. Zdzisław Belon + 27.9.1942 Dachau / Ks. Konrad Wojciech + 18.10.1942 Dachau / Ks. Karol Kałuża + 9.11.1943 Dachau / Na frontach / Ks. Leon Chudy + 6.1941 na wschodzie / Ks. Alfons Szołtysik + 17.4.1944 Stalino / Ks. Józef Krzykowski + 6.6.1944 Normandia / Ks. Brunon Palutke + 16.9.1944 Terespol / Ks. Hubert Brandys + 2.4.1945 Wrocław / Ks. Józef Bernatowski + 3.4.1945 Waltrop // Straty całej diecezji katowickiej / w obozach i więzieniach zginęło 51 kapłanów / rozstrzelano i poległo 10 kapłanów / Wieczny odpoczynek racz im dać Panie!
|
DO GÓRY ID: 12579 A:
|
|
13.
Tablica upamiętniająca XX Misjonarzy
ul. Filipa 19, w kruchcie kościoła XX Misjonarzy
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: 100 cm x 70 cm
Materiał: marmur
Data odsłonięcia: 1946
Inskrypcja: Pamięci / księży Misjonarzy domu kleparskiego / zamordowanych w obozach hitlerowskich / w latach 1940-1945 / X. Józef Słupina lat 60 lat 60 zm. 30.8.1940 Oświęcim / X. Józef Krause lat 61 zm. 15.0.1940 Oświęcim / X. Michał Jachimczak lat 32 zm. 22.7.1941 Dachau / X. Jan Jędrychowski lat 43 zm. 22.7.1942 Dachau / X. Norbert Kompalla lat 35 zm. 1.12.1942 Dachau / X. Józef Rzychoń lat 37 zm. 5.8.1944 Warszawa / X. Adam Małuszyński lat 46 zm. 1945 Mauthausen / X. Józef Florko lat 30 zm. 1945 Dora / diak. Antoni Żurek lat 24 zm. 25.4.1945 Gross Rosen // prochy ich zmieszane z ziemią oczekują zmartwychwstania
Bibliografia: Gąsiorowski, Kuler, s. 23; kartoteki MHmK; Przewodnik, s. 356.
|
DO GÓRY ID: 12577 A:
|
|
14.
Tablica upamiętniająca XX Salezjanów
ul. Pułaskiego, kościół XX Salezjanów p.w. Św. Stanisława Kostki, narożnik filara przy prezbiterium
Autor:
Inicjator: księża Salezjanie
Fundator: księża Salezjanie, parafianie dębniccy
Wymiary: 100 cm x 70 cm
Materiał: marmur
Data odsłonięcia: 1951
Inskrypcja: Beati mortui qui in Domino moriuntur! / Zginęli męczeńską śmiercią w obozach hitlerowskich / Salezjanie z Dębnik / ks. J. Świerc zm. 27.6.1941 / Ks. I. Antonowicz zm. 21.7.1941 / Br. J. Czaderna zm. 11.7.1941 / Ks. I. Dobiasz zm. 27.6.1941 / ks. F. Harazim zm. 27.6.1941 / Ks. T. Kaliszka zm. 10.9.1941 / Ks. J. Kowalski zm. 4.7.1942 / Ks. J.Mazerski zm. 31.8.1944 / Ks. L. Mroczek zm. 5.1.1942 / Ks. W. Niemir zm. 6.7.1941 / Ks. W. Szembek zm. 22.9.1942 / Ks. K. Wojciechowski zm. 27.6.1941 / Ks. J. Wybraniec zm. 23.7.1941 //
A światłość wiekuista niechaj Im świeci / O quam dulce et decorum est pro ecclesia et / pro patria mori / Kraków 1951 = Salezjanie / Parafia Dębnicka
Uwagi: aresztowani pod zarzutem kolportowania ulotek OO. Salezjanie zostali wywiezieni do Auschwitz; większość spośród z nich zginęła. Ks. Józef Kowalski, który zginął w obronie różańca, został beatyfikowany. Obecnie toczy się proces rogatoryjny sześciu innych salezjanów — ofiar Auschwitz.
Bibliografia: Banaś, Fijałkowska, Miejsca Pamięci, s. 10; Gąsiorowski, Kuler, s. 294; J. Krawiec, Cierpieć i być wzgardzonym. Błogosławiony ks. Jóef Kowalski, Kraków 1999; Przewodnik, s. 365.
|
DO GÓRY ID: 12578 A:
|
|
|
|
