|
Opracowania / Projekty \ Pomniki i tablice w Krakowie \ Golgota Wschodu
1.
Krzyż Katyński — pomnik Ofiarom Komunizmu
Cmentarz Rakowicki, nieopodal kaplicy
Autor: Stefan Dousa
Inicjator:
Fundator:
Materiał: brąz
Wymiary:
Data odsłonięcia: 8 kwietnia 1995
Inskrypcja: [na tablicach pod krzyżem] ofiarom == komunizmu == rodacy
Bibliografia: Gąsiorowski, Kuler, s. 94; „Informator” ŚZŻAK 1995 nr 1-4.
|
DO GÓRY ID: 12586 A:
|
|
2.
Krzyż Katyński
plac przed murem kościoła św. Idziego, na końcu ul. Grodzkiej
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: krzyż 500 cm, tablica 80 cm x 60 cm
Materiał: krzyż drewniany, tablica granitowa
Data odsłonięcia: 1990
Inskrypcja: inskrypcja: [na krzyżu]: 1940 = Katyń = 1990; [na tablicy:] Kobielsk / Ostaszków / Starobielsk / Workuta Donbas Sybir / Łubianka / Wronki Rawicz Mokotów / Montelupich / Poznań Gdańsk Gdynia / Szczecin / KWK Wujek Lubin / Nowa Huta / NN
|
DO GÓRY ID: 12585 A:
3.
Obraz Matki Boskiej Kozielskiej
ul. Dietla 30, kościół św. Agnieszki, lewa ściana nawy głównej
Autor: Tadeusz Pietuch
Inicjator: płk mgr Henryk Miszkiel
Fundator: oficerowie Wydziału Kultury, Oświaty i Zaopatrzenia KOW
Wymiary z ramą: 110 cm x 95 cm
Materiał: olej na płótnie
Data ofiarowania: 4 sierpnia 1994
Uwagi: obraz przedstawia rzeźbę Matki Boskiej Kozielskiej dłuta Tadeusza Adama Zielińskiego
Bibliografia: Gruczyński, Zbiory, s. 127.
|
DO GÓRY ID: 12595 A:
|
|
4.
Pieta Katyńska
pl. Św. Ducha, kościół p.w. św. Krzyża, Kaplica Cechu Piekarzy
Autor: Czesław Dźwigaj
Inicjator: mec. Zbigniew Chojnacki, Jerzy Korzeń, prezes Towarzystwa Pamięci Narodowej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, Probostwo Parafii św. Krzyża
Fundator: mec. Zbigniew Chojnacki, Jerzy Korzeń, prezes Towarzystwa Pamięci Narodowej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, Probostwo Parafii św. Krzyża
Wymiary: figura wys. 170 cm
Materiał: spiżowy brąz
Data odsłonięcia: 17 września 2000
Inskrypcja: w 60 rocznicę zbrodni katyńskiej / Popełnionej na żołnierzach i oficerach Wojska Polskiego przez sowieckie N.K.W.D. w 1940 r. / rzeźba ta powstała z inicjatywy i staraniem / J. Korzenia — prezesa Towarzystwa Pamięci Narodowej / im. I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Krakowie / oraz ks. Jana Abrahamowicza proboszcza parafii Św. Krzyża.
Bibliografia: „Gazeta Krakowska” 2000, 15 września; JPK, Katyńska Pieta, „Nasz Dziennik” 2000, 14 września; J. Korzeń, Pamięć Narodowa, Wydawnictwo Towarzystwa Pamięci Narodowej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Krakowie, jako kolejna edycja Biuletynu „Pamięć Narodowa” nr 18/2001, Kraków 2001; info: prof. Czesław Dźwigaj.
|
DO GÓRY ID: 12587 A:
5.
Pomnik pamięci ofiar ludobójstwa na Kresach
Cmentarz Rakowicki
Autor (projekt i realizacja): prof. Czesław Dźwigaj
Inicjator: Towarzystwo Pamięci Narodowej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego
Fundator: Towarzystwo Pamięci Narodowej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego
Wymiary: wys. 240 cm
Materiał: płyty granitowe polerowane, figura przedstawiająca ludzkie postacie spiżowy brąz, cokół granit
Data odsłonięcia: 17 września 2004
Inskrypcja: [lewa tablica od góry, na ciemnym tle:] Nie o zemstę lecz o pamięć wołają ofiary [poniżej, na jasnym tle:] Dla narodowej pamięci oraz w hołdzie ofiarom ludobójstwa, której dopuściły się w latach drugiej wojny światowej na Polakach - mieszkańcach południowo-wschodnich województw Rzeczypospolitej - Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińska Powstańcza Armia.
W 61 rocznicę tej tragedii / Kraków 2004 [prawa tablica od góry na ciemnym tle] Ojczyzna to ziemia i groby - narody tracąc pamięć tracą życie [na jasnym tle mapa]
Bibliografia: „Gazeta Wyborcza” 2004; „Gazeta Krakowska”, 12.III.2004; (PSZ), Płonąca księga, „Dziennik Polski” 18 września 2004; Czesław Dźwigaj...
|
DO GÓRY ID: 12716 A:
|
|
6.
Ściana Katyńska, zespół I pierwszy
ul. Dietla 30, kościół św. Agnieszki, lewa ściana nawy głównej
195 tabliczek z nazwiskami oficerów zamordowanych w Katyniu
Autor proj. ikony Matki Boskiej Katyńskiej: Jerzy Nowakowski
odlewy: firma M. Wasilewski, Kraków
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: tabliczki 20 cm x 30 cm ułożone w prostokąt 270 cm x 420 cm; ikona 60 x 47 cm
Materiał: brąz; ikona Matki Boskiej Katyńskiej mosiądz
Data odsłonięcia: 3 listopada 1991
Inskrypcja nad tabliczkami: Pokój Wam / Ostaszków Kozielsk Starobielsk [na osobnych tabliczkach] Miednoje Charków Katyń
Uwagi: 195 tabliczek z nazwiskami; centralnie między nimi ikona Matki Boskiej Kozielskiej oraz data: 1940; trzy oszklone punkty z ziemią i pamiątkami z grobów pomordowanych,
Bibliografia: Archiwum kościoła św. Agnieszki, sygn. H, 12; „Gazeta Wyborcza” 1991 nr 257; Gąsiorowski, Kuler, s. 16; Gruczyński, Zbiory, s. 96; Lista Katyńska; „Dziennik Polski”
|
DO GÓRY ID: 12592 A:
|
|
7.
Ściana Katyńska, zespół II drugi
ul. Dietla 30, kościół św. Agnieszki, lewa ściana nawy głównej
13 tabliczek oficerów zamordowanych w Katyniu
Autor projektu elementów metalowych: prof. Jerzy Nowakowski
Pomysł wizerunku orła: ks. mjr Tadeusz Porębski
Wykonawca: firma M. Wasilewski, Kraków
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: tabliczki 20 cm x 30 cm; wymiar całości: 140 cm x 120 cm
Materiał: tabliczki i litery mosiądz; orzeł przepasany stułą
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: [nad tabliczkami na wąskich tabliczkach] Starobielsk Kozielsk Ostaszków; [z prawej strony orzeł na tle krzyża z datą] 1940 [i napisem u stóp] Za wiarę i Ojczyznę; [pod kolumnami na biało-czerwonym tle]: Rodziny Katyńskie
Uwagi: 13 tabliczek ułożonych w trzy kolumny
Bibliografia: Archiwum kościoła św. Agnieszki, sygn. H, 13; Gruczyński, Zbiory, s. 96.
|
DO GÓRY ID: 12593 A:
|
|
8.
Ściana Katyńska, zespół III trzeci
ul. Dietla 30, kościół św. Agnieszki, lewa ściana nawy głównej
231 tabliczek oficerów zamordowanych w Katyniu
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: tabliczki 20 cm x 30 cm ułożone w prostokąt 300 cm x 50 cm
Materiał: marmur czarny
Data odsłonięcia: 30 grudnia 1996
Inskrypcja nad tabliczkami: Pokój Wam / Ostaszków Kozielsk Starobielsk; w tabliczki z nazwiskami z lewej strony wkomponowany krzyż z orłem w centrum, na prawo od krzyża data 1940
|
DO GÓRY ID: 12594 A:
9.
Tablica ku czci prof. Hablińskiego
ul. Henryka Sienkiewicza, kościół p.w. św. Szczepana
Autor: Jerzy Nowakowski
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał:
Data odsłonięcia: kwiecień 1993
Uwagi: Habliński (1887 — kwiecień 1940 Starobielsk), profesor Akademii Górniczej
Bibliografia: Gąsiorowski, Kuler, s. 248.
|
DO GÓRY ID: 12599 A:
|
|
10.
Tablica pamięci Ofiar Katynia
ul. Karmelicka, krużganki kościoła OO Karmelitów
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał: brąz
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: [w lewym górnym rogu tła Matka Boska Katyńska i motto:] Związali drutem człowiekowi / ręce i wyśmianego kładli / w płytkie groby / żeby nie wyznał prawdy / w testamencie / i już na zawsze był anonimowy // Czesław Miłosz [poniżej, na jaśniejszej płycie]: W HOŁDZIE / OFIAROM KATYNIA / 15 TYSIĄCOM JEŃCÓW Kozielska Ostaszkowa Starobielska / zamordowanym wiosną 1940 roku / w lesie katyńskim i w innych miejscach // Śmiercią męczeńską zginęli / Gen. dyw. Henryk Minkiewicz 1. 59 / Gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz 1.69 / Gen. bryg. Mieczysław Smorawiński 1. 45 / Kontradmirał Ksawery Czernicki 1. 56 / Gen. dyw. Stanisław Haller 1. 67 / Gen. dyw. Leonard Skierski 1. 75 / Gen. bryg. Leon Billewicz 1. 69 / Gen. bryg. Aleksander Kowalewski 1. 60 / Gen. bryg. Kazimierz Łukoski 1. 48 / Gen. bryg. Konstanty Plisowski 1. 49 / Gen. bryg. Franciszek Sikorski 1. 50 / Gen. bryg. Piotr Skuratowicz 1. 43 / 300 pułkowników i podpułkowników / 500 majorów / 2500 kapitanów i rotmistrzów / 5000 poruczników i podporuczników / 6000 podchorążych i podoficerów / wszystkich formacji jednostek / i służb Wojska Polskiego i Policji / uczeni wykładowcy duchowni lekarze / prawnicy technicy ekonomiści / sportowcy oraz inni / obrońcy i przewodnicy / narodu polskiego // Matko Boska Katyńska módl się za nimi // 1939-1989
|
DO GÓRY ID: 12589 A:
|
|
11.
Tablica upamiętniająca obozy
ul. Klasztorna 11, opactwo OO. Cystersów w Mogile, Ołtarz Pamięci Narodowej
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał: kamień
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: Dachau + Workut / a + Sachsenhause / n + Kozielsk + Gro / ossrosen + Ostasz / ków + Oświęcim / m + Katyń [inną czcionką] Starobielsk
|
DO GÓRY ID: 12596 A:
|
|
12.
Tablica upamiętniająca Ofiary Katynia w 50-lecie zbrodni
Wawel, Groby Królewskie
Autor: Jerzy Nowakowski
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał: brąz
Data odsłonięcia: 27 października 1990
Inskrypcja: [w niszy nad inskrypcją centralnie orzeł na tarczy Amazonek związany drutem kolczastym, poniżej urna] ziemia z Katynia / upamiętniająca / męczeńską śmierć / żołnierzy / Rzeczypospolitej Polskiej / więzionych w obozach / Kozielsk / Ostaszków Starobielsk / zamordowanych przez NKWD w 1940 roku / RIP / jest symbolem Ofiar Sowieckiego terroru / 1939–1990 / Naród
Uwagi: RIP: requiescant in pace (łac.): niech spoczywają w spokoju.
Bibliografia: Gąsiorowski, Kuler, s. 197 (jako tablica „ofiar NKWD”); „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1991 nr 2.
|
DO GÓRY ID: 12588 A:
|
|
13.
Tablica upamiętniająca pomordowanych w łagrach
ul. Loretańska 11, krużganki loretańskie kościoła OO. Kapucynów
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał: marmur
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: [po lewej stronie krzyż] Pamięci / rozstrzelanych / zamordowanych / zamęczonych / w więzieniach / łagrach / i na zesłaniu / od 17 września 1939 / do 1956 i później / poświęcają / ci którzy przeżyli i wrócili / Sybiracy / 17 września 1989
|
DO GÓRY ID: 12597 A:
|
|
14.
Tablica upamiętniająca pracowników Akademii Górniczej zamordowanych przez NKWD w 1940
al. Mickiewicza 30, AGH, gmach A0
Autor: Jerzy Nowakowski
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: 55 cm x 70 cm
Materiał: brąz
Data odsłonięcia: 1993
Inskrypcja: [płaskorzeźbiona Matka Boska z Dzieciątkiem w popiersiu, wokół drut kolczasty] pamięci pracowników Akademii Górniczej / Żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej / więzionych w obozach / Kozielsk Starobielsk Ostaszków / Zamordowanych przez NKWD w 1940 roku / dr inż. Augustyn Jelonek / dr inż. Zygmunt Mitera / mgr inż. Tadeusz Ramza // Rektor i Senat / Akademii Górniczo-Hutniczej / Kraków 1993
Bibliografia: Czapczyńska, Inwentaryzacja…, cz. II
|
DO GÓRY ID: 12591 A:
15.
Tablica upamiętniająca Walentego Badylaka
Rynek Główny, przy AB
Autor:
Inicjator: Komitet Uczczenia Pamięci Tragicznej Śmierci Samospalenia śp. Walentego Badylaka
Fundator: społeczeństwo Krakowa
Wymiary:
Materiał: kamień
Data odsłonięcia:
Inskrypcja na tablicy zamontowanej przy cokole studzienki: [w lewym górnym rogu krzyż, po bokach ś.p.] Walenty / Badylak / zmarł śmiercią tragiczną / przez samospalenie w dniu 23 III 1980 / czynem swym protestując / przeciw zmowie milczenia / wokół zbrodni w Katyniu / demoralizacji młodzieży / i zniszczeniu rzemiosła / w 10 tą rocznicę śmierci / społeczeństwo Krakowa
Inskrypcja na cokole studzienki:
Inskrypcja na metalowej tarczy wiszącej przy żurawiu studzienki:
Uwagi: Komitet Uczczenia Pamięci Tragicznej Śmierci Spalenia śp. Walentego Badylaka uczcił tablicą wmontowaną w płytę Rynku przy studzience, do której przykuł się Walenty Badylak protestując przeciw zakłamaniu wokół zbrodni katyńskiej; od chwili samospalenia w miejscu tym składano kwiaty i palono znicze.
Bibliografia: (MM) Przy studzience Badylaka. Tablica wróciła, „Dziennik Polski”; (mad) W miejscu samospalenia Walentego Badylaka. Tablica wróciła; RR, Studzienka Walentego Badylaka. Z cembrowiną, „Gazeta Wyborcza” [„Gazeta w Krakowie”] 2002, z 13 marca.
|
DO GÓRY ID: 12600 A:
16.
Tablica upamiętniająca więźniów łagrów i zesłańców
ul. Loretańska 11, krużganki loretańskie kościoła OO. Kapucynów
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary: 61 cm x 80 cm
Materiał: kamień
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: [z lewej strony krzyż] Pamięci / rozstrzelanych / zamordowanych / zamęczonych w więzieniach / Łagrach / i na zesłaniu / od 17 września 1939 / do 1956 i później / poświęcają / ci którzy przeżyli i wrócili / Sybiracy / 17 września 1989 [w prawym rogu znak Związku Sybiraków]
|
DO GÓRY ID: 12719 A:
|
|
17.
Tablica upamiętniająca zamordowanych w Katyniu profesorów i wychowanków Uniwersytetu Jagiellońskiego
ul. Gołębia 24, Collegium Novum, I półpiętro klatki schodowej
Autor:
Inicjator:
Fundator: społeczność uniwersytetu Jagiellońskiego
Wymiary: 100 cm x 80 cm 120 x 73,5 Inwentaryzacja
Materiał: brąz
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: [motto]: Jesteśmy mimo wszystko / stróżami naszych braci / Niewiedza o zaginionych podważa realność świata... / Musimy zatem wiedzieć / policzyć dokładnie / zawołać po imieniu / opatrzyć na drogę… / Zb. Herbert // [płaskorzeźba] Pracownikom, absolwentom i wychowankom / Uniwersytetu Jagiellońskiego / ofiarom terroru sowieckiego / zamordowanym, zaginionym bez wieści / w latach 1939 1945; Kazimierz Władysław Dadej – Starobielsk / Jan Józef Fitzke – Katyń, Włodzimierz / Godłowski – Katyń, Stanisław Karasiński / Starobielsk, Janusz Libicki – Katyń / Stefan Kazimierz Pieńkowski – Katyń / Karol Piotrowicz – Starobielsk, Edward / Ralski – Starobielsk, Stefan Ryglicki – Starobielsk, Zygmunt Szantroch – Kozielsk / Kazimierz Sciesiński – Katyń, Aleksander / Slączka – Starobielsk, Marcin Zieliński – / Katyń, Tadeusz Nodzyński – Starobielsk. / Społeczność Uniwersytetu Jagiellońskiego / I Wydziału Lekarskiego AM
Bibliografia: Czapczyńska, Inwentaryzacja…, cz. I; A.R. Małecki, Akademickie tablice męczeństwa, „Dziennik Polski” 1998 nr 257 z 2 listopada; A. Bolewski, H. Pierzchała, Martyrologia profesorów Akademii Górniczej w hitlerowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych, s.
|
DO GÓRY ID: 12590 A:
|
|
18.
Tablica w hołdzie Ofiarom Katynia
ul. Misjonarska 37 róg Lea, kościół XX. Misjonarzy, ściana nawy głównej k. ołtarza
Autor:
Inicjator:
Fundator:
Wymiary:
Materiał: granit
Data odsłonięcia:
Inskrypcja: Katyń / 1940 / w hołdzie pomordowanym / Związek Legionistów Polskich
|
DO GÓRY ID: 12598 A:
|
|
|
|
